دربارهی کتاب «راهنمای آموزشی استاندارد مدیریت پروژه PRINCE2»
کتاب «راهنمای آموزشی استاندارد مدیریت پروژه PRINCE2» یکی از آثار کلیدی در معرفی ساختار علمی و عملی استاندارد مدیریت پروژه در ایران است. نویسنده، مهندس ابراهیم معدنچیان، ضمن انطباق چارچوب بینالمللی PRINCE2 با واقعیت سازمانی داخل کشور، به آموزش گامبهگام چرخهی زندگی پروژه از پیشازآغاز (Pre‑Project) تا پسازپایان (Post‑Project) میپردازد. رویکرد کتاب نه یک مرور تئوریک، بلکه راهنمای اجرایی برای مدیران، کارشناسان و دانشجویان علاقهمند به پروژههای سازمانی است.
نویسنده بر این باور است که کسبوکارهای مدرن—اعم از دولتی یا خصوصی، تولیدی یا خدماتی—برای حفظ توان رقابت و جلوگیری از جرایم سازمانی ناشی از عدم تطبیق با تغییرات فناوری و مقررات، ناگزیرند عملیات خود را در قالب پروژه تعریف کنند.
از این رو، آموزش سیستماتیک مدیریت پروژه با استانداردی جهانی مانند PRINCE2، نه انتخاب، بلکه ضرورت استراتژیک است.
۱. فلسفهی PRINCE2 در نگاه کتاب
PRINCE2 (Projects in Controlled Environments, Version 2) مدل حاکمیت پروژهای است که در دههی ۱۹۸۰ توسط دولت بریتانیا طراحی شد. فلسفهی آن بر محور کنترل مبتنی بر فرآیند (Process‑Driven Control)، تبیین نقشها (Defined Roles) و توجیه مستمر تجاری پروژه (Continual Business Justification) استوار است.
کتاب معدنچیان این سه اصل را بهصورت کاربردی برای سازمانهای ایرانی بازنویسی کرده:
- از مدیریت پروژه بهعنوان یک سیستم رفتار سازمانی موقت یاد میکند؛ نه صرفاً دفتر کار پروژه.
- مفهوم «سازمانِ پروژهای» را بهصورت موقتی اما با ساختار مسئولیتی دقیق تعریف میکند؛ پروژه بهعنوان سازمانی کوچک با مأموریت خاص.
- و در نهایت، تأکید دارد که هر پروژه تا لحظهی توجیه اقتصادی و تحقق منافع (Benefits Realization) زنده تلقی میشود؛ آغاز یا پایان آن نقطهی حسابداری نیست، نقطهی منطق تجاری است.
۲. شش متغیر عملکردی؛ چارچوب کنترل پروژه
در قلب کتاب، مفهوم شش متغیر پروژه (Six Project Variables) بهمثابهی ستون فقرات کنترل راهبردی قرار دارد:
- زمان (Time): تعیین و پایش محدودهی زمانی واقعبینانه برای هر فاز.
- هزینه (Cost): تخصیص بودجه، ثبت انحرافات و پاسخ اصلاحی مبتنی بر داده.
- کیفیت (Quality): تطابق خروجیها با الزامات فنی، زیباییشناسی یا کارکردی.
- محدوده (Scope): مدیریت تغییرات در محتوا و هدف پروژه بدون از دست دادن تمرکز.
- منافع (Benefits): تضمین اینکه خروجی پروژه واقعاً ارزش اقتصادی یا فرهنگی ایجاد کند.
- ریسک (Risk): پیشبینی و کنترل تهدیدها یا فرصتها با روشهای احتمالمحور.
کتاب توضیح میدهد که موفقیت پروژه با میزان تطبیق نتایج با این شش هدف عملکردی سنجیده میشود. برنامهریزی، نظارت و کنترل در PRINCE2 دقیقاً بر پایهی توازن میان این متغیرها شکل میگیرد.
۳. ساختار آموزشی و فرآیندی کتاب
کتاب بهصورت گامبهگام مسیر چرخهی عمر پروژه را دنبال میکند و در هر فصل، نقشها، مسئولیتها و مدارک کلیدی (Management Products) را تشریح مینماید:
- مرحلهی پیشازآغاز (Starting Up a Project): تعریف مسئله و ساختار اولیهی تیم.
- آغاز پروژه (Initiating a Project): تنظیم مستند مدیریت پروژه و تعیین توجیه تجاری (Business Case).
- کنترل فازها (Controlling a Stage): پایش زمان و هزینه، گزارش پیشرفت و تصمیمهای مدیریتی.
- مدیریت مرزهای فاز (Managing Stage Boundaries): برنامهریزی برای فاز بعدی و ارزیابی عملکرد فاز جاری.
- پایان پروژه (Closing a Project): بررسی تحقق منافع، آموزش آموختهها و انتقال دانش به سازمان مادر.
این ساختار، نهتنها جریان استاندارد PRINCE2 را آموزش میدهد، بلکه با زبان فنی و بومی ایرانی آن را قابل اجرا میسازد.
۴. نگاه نویسنده به آموزش و بومیسازی استاندارد
معدنچیان در سراسر اثر تلاش کرده است چارچوب PRINCE2 را به واقعیتهای اقتصادی و فرهنگی ایران نزدیک کند. بهجای اتکای صرف بر اصطلاحات انگلیسی، با ترجمهی دقیق و مثالهای بومی (پروژههای تولید، فناوری اطلاعات، عمرانی و خدماتی) نشان میدهد چگونه مدل جهانی را میتوان متناسب با ساختار حقوقی و انسانی سازمانهای ایرانی پیاده کرد.
وی همچنین بر اهمیت آموزش مستمر مدیران پروژه تأکید دارد. در نگاه او، PRINCE2 یک گواهینامه نیست، بلکه فرهنگ کنترل منطقی پروژه است که باید در ساختارهای فکری سازمان نهادینه شود.
۵. پیام نهایی
پیام اصلی کتاب معدنچیان این است که استاندارد مدیریت پروژه در عصر تحول فناوری، دیگر ابزار جانبی نیست؛ بلکه مرکز حفظ بقای سازمان است. هر پروژه، سازمان موقتیای است برای آزمون چابکی، انطباق و نوآوری.
او نتیجه میگیرد:
«پروژه وقتی موفق است که منطق تجاری آن با اخلاق حرفهای و کنترل دقیق در یک مسیر باشند.»
این اثر بهحق یکی از معدود منابع فارسی است که PRINCE2 را نه بهصورت لغوی، بلکه با درک فلسفهی کنترل، تصمیمسازی و یادگیری سازمانی ارائه کرده است.
دربارهی نویسنده: ابراهیم معدنچیان
مهندس ابراهیم معدنچیان از پژوهشگران و متخصصان باسابقه در حوزهی مدیریت پروژه و استانداردسازی فرایندهای سازمانی است. او با تجربهی اجرایی در پروژههای صنعتی و خدماتی، کتابهای متعددی در زمینهی مدیریت پروژه و کسبوکارهای مبتنی بر پروژه تألیف کرده است. معدنچیان در تدریس اصول مدیریت چرخه زندگی پروژهها و طراحی چارچوبهای کنترلی (Control Systems) زبان فنی و مدیریتی را با یکدیگر تلفیق میکند.
اثر حاضر حاصل توجه او به بومیسازی استاندارد بینالمللی PRINCE2 است—مدلی که مدیریت را از حالت واکنشی به رفتار پیشنگر و سیستماتیک تبدیل میکند. وی با تأکید بر شفافیت، کنترل مستمر و ساختار نقشمحور، نسل جدید مدیران پروژه را به ارتقای دانش خود در مسیر جهانی شدن صنعت پروژه دعوت میکند.
اگر به دنیای بی نظیر کتاب علاقهمند هستید و یا به دنبال ارتقای مهارتها و کاروکسب خود هستید. پیشنهاد میکنم صفحه اینستاگرام انتشارات بازاریابی را دنبال کنید تا با جدیدترین آثار دنیای مدیریت، بازاریابی، فروش و مذاکره و توسعه فردی آشنا شوید و از تخفیفات روز انتشارات بازاریابی مطلع شوید.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.