دربارهٔ کتاب « برند کوچینگ با کهن الگوها» (Mapping the Organizational Psyche)

در قلب سازمان‌ها، نیرویی جریان دارد که کمتر سخن از آن به میان می‌آید: روان جمعی سازمان. کتاب برند کوچینگ با کهن الگوها دقیقاً همین مکان پنهان را روشن می‌کند؛ جایی که داستان‌های ناگفته، انگیزه‌های ناخودآگاه و الگوهای رفتاریِ تکرارشونده، سرنوشت یک برند و فرهنگ سازمانی را رقم می‌زنند.

جان جی. کورلت و کارول اس. پیرسون، با الهام از اندیشه‌های کارل گوستاو یونگ درباره‌ی «ناخودآگاه جمعی» و «کهن الگوها»، به کالبدشکافی روان سازمانی می‌پردازند و نشان می‌دهند چگونه الگوهای ازلی—مثل قهرمان، مراقب، جادوگر یا کاوشگر—در درون ساختارهای سازمانی فعال می‌شوند و جهت حرکت، میزان انرژی و حتی الگوی تصمیم‌گیری را تعیین می‌کنند.

۱. سازمان به‌مثابه روان جمعی

نویسندگان، برخلاف دیدگاه‌های رایج مدیریت که سازمان را صرفاً مجموعه‌ای از فرایندها و افراد می‌بینند، آن را «یک موجود زنده‌ی روانی» در نظر می‌گیرند؛ موجودی که داستانی دارد و هر تصمیم استراتژیک بخشی از روایت آن است. اگر شرکت به‌دنبال نوآوری، ریسک‌پذیری یا کنترل بیشتر است، این تمایلات در سطحی عمیق‌تر برآمده از کهن‌الگوهای فعال در ناخودآگاه برند هستند.

به بیان دیگر، هر سازمان در حال زیستنِ یک اسطوره است—اما اغلب بدون آنکه از آن آگاهی داشته باشد.

۲. کوچینگ برند با لنز کهن الگوها

در این چارچوب، «برند کوچ» دیگر فقط مشاور بازاریابی یا فرهنگ نیست، بلکه نقش تحلیل‌گرِ ناخودآگاه سازمان را ایفا می‌کند: کسی که از خلال نشانه‌ها، تصمیم‌ها، نمادها و رفتارهای تکراری، الگوی اسطوره‌ای پنهان شرکت را بازمی‌شناسد.

برای مثال، سازمانی که دائماً بر کنترل، دقت و نظم تأکید دارد، احتمالاً در قالب کهن الگوی حاکم (Ruler) زندگی می‌کند. در مقابل، برندی که همواره از محدودیت‌ها فراتر می‌رود، در مسیر کاوشگر (Explorer) است. این خودآگاهی، برند کوچ را قادر می‌سازد تا راه استراتژیک برند را نه از بیرون، بلکه از «درون روان سازمان» طراحی کند.

۳. ابزارهای شناخت ناخودآگاه سازمانی

بخشی از ارزش منحصربه‌فرد این کتاب، معرفی ابزارهای معتبر در تحلیل روان سازمان است:

• Organizational and Team Culture Indicator (OTCI): سنجش الگوهای فرهنگی در سطوح تیمی و کل سازمان.
• Pearson-Marr Archetype Indicator (PMAI): شناسایی کهن‌الگوهای غالب در هویت سازمان و برند.
• Myers–Briggs Type Indicator (MBTI): تحلیل تیپ‌شناسی مدیریتی بر اساس روان‌نگری یونگی.

این ابزارها به عنوان پل میان نظریه و عمل، به کوچ‌ها و رهبران امکان می‌دهند تا به‌صورت داده‌محور به کشف ناخودآگاه سازمانی دست یابند و مسیر تحول فرهنگی یا بازبرندسازی را طراحی کنند.

۴. سفر بازآفرینی سازمان

کتاب، فرهنگ سازمانی را همچون یک «قهرمان در سفر» تصویر می‌کند—سفری از خامی به بلوغ، از فرافکنی به خودآگاهی. این نگرش، بر خلاف مدل‌های خطی مدیریت تغییر، مسیر تحول را روان‌محور و روایت‌بنیاد می‌بیند: تغییر زمانی پایدار است که داستان بنیادین سازمان بازنویسی شود.

در بخش کارگاهی کتاب (Workbook)، خواننده با پرسش‌ها و تمرین‌هایی مواجه می‌شود که او را به درون این سفر دعوت می‌کند:

• سازمان من چه داستانی را زندگی می‌کند؟
• قهرمان واقعی در روایت ما کیست—مدیر، مشتری یا برند؟
• آیا این داستان هنوز کارکرد دارد یا نیازمند بازآفرینی است؟

این بخش، روان‌درمانی جمعی سازمان‌ها را ممکن می‌سازد—فرآیندی که در آن مدیران و برند کوچ‌ها نه فقط مشکلات عملکرد را، بلکه منشأ ناخودآگاه آنها را شناسایی و بازتعریف می‌کنند.

۵. پیوند با برندینگ معاصر

در جهان برندینگ امروز، که ارتباط عاطفی و «هویت معنادار» محور تمایز رقابتی است، کتاب کورلت و پیرسون ابزارهای روان‌شناختی لازم را فراهم می‌کند تا برندها از سطح پیام و تصویر، به سطح معنا صعود کنند. برندهایی که به ژرفای اسطوره‌ی درونی خود پی برده‌اند (مانند Disney به عنوان جادوگر یا Volvo به عنوان مراقب)، دیگر صرفاً فروشی انجام نمی‌دهند، بلکه تجربه‌ای روحی برای مشتری خلق می‌کنند.

بنابراین، برند کوچینگ با کهن الگوها پلی است میان روانشناسی عمق و استراتژی برند؛ میان ناخودآگاه جمعی و ارزش پیشنهادی؛ میان «داستانی که برند می‌گوید» و «داستانی که در ناخودآگاه مشتریان شنیده می‌شود». این اثر، حقیقتاً یکی از متون نادر در پیوند علم یونگ با برندینگ است و خواندن آن برای هر رهبر تحول، مشاور تغییر فرهنگی، یا کوچ برند ضروری است.

👥 درباره نویسندگان

جان جی. کورلت (John G. Corlett)

استاد روان‌شناسی سازمانی در دانشگاه ویرجینیا و مؤسسه یونیِن است. او بیش از ده سال است که به‌صورت تخصصی در تلفیق نظریه‌های یونگ با رهبری، توسعه فرهنگی و بازسازی سازمان‌ها فعالیت می‌کند. مشاوره‌های او در حوزه‌های خصوصی و دولتی بر محور شناسایی پویایی‌های ناخودآگاه تیم‌ها و رهایی از الگوهای تکرارشونده‌ی ناکارآمد متمرکز است.

کارول اس. پیرسون (Carol S. Pearson)

از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های معاصر در حوزه‌ی مطالعات کهن‌الگویی است. آثار او مانند The Hero Within، Awakening the Heroes Within و The Hero and the Outlaw بنیان‌گذار کاربرد عملی کهن‌الگوها در رشد فردی و برندسازی‌اند. پیرسون رئیس «مرکز مطالعات و کاربردهای کهن‌الگویی» (Center for Archetypal Studies and Applications) است و به‌عنوان ویراستار ارشد نشریه The Inner Edge، رویکردی انسان‌محور به کسب‌وکار آگاهانه را ترویج می‌کند.

همکاری او با کورلت در این کتاب، ترکیبی نادر از ژرف‌نگری یونگی و رویکرد سیستمی به تحول سازمانی را رقم زده است—اثری که همان‌قدر نظری است که کاربردی، و به همان میزان درونی که راهبردی.

اگر به دنیای بی نظیر کتاب علاقه‌مند هستید و یا به دنبال ارتقای مهارتها و کاروکسب خود هستید. پیشنهاد میکنم صفحه اینستاگرام انتشارات بازاریابی را دنبال کنید تا با جدیدترین آثار دنیای مدیریت، بازاریابی، فروش و مذاکره و توسعه فردی آشنا شوید و از تخفیفات روز انتشارات بازاریابی مطلع شوید.