دربارهی کتاب «مدیریت استراتژیک بازاریابی»
کتاب «مدیریت استراتژیک بازاریابی» (Strategic Marketing Management) از آثار دانشورانهی الکساندر چرنو، استاد برجستهی بازاریابی در مدرسهی مدیریت کلاگ در دانشگاه نورثوسترن، یکی از جامعترین و تأثیرگذارترین منابع تئوریک و عملی در حوزهی راهبردهای بازاریابی بهشمار میرود.
در این کتاب، نویسنده با رویکردی نظاممند، فرآیند طراحی و اجرای استراتژیهای بازاریابی را بهعنوان محور تصمیمسازی سازمان معرفی میکند. هدف اصلی اثر، پاسخ به این پرسش بنیادین است:
چگونه سازمان میتواند در فضای رقابتی، مزیت منحصربهفرد و پایدار خود را خلق و حفظ کند؟
چرنو بهجای تکیه بر روایتهای کلاسیک بازاریابی، چارچوبی تحلیلی ارائه میدهد که از علوم رفتاری، اقتصاد خرد، و تحلیل ساختار رقابت الهام گرفته و آن را در قالب مدلی پویا برای ایجاد ارزش (Value Creation) و حفظ جایگاه رقابتی (Competitive Positioning) عرضه میکند.
۱. مبانی نظری: پیوند استراتژی و بازاریابی
در فصل نخست، مفهوم «استراتژی» از ریشهی یونانی استراتِگوس (هنر ژنرال) بازخوانی میشود. چرنو نشان میدهد که در فضای کسبوکار مدرن، استراتژی دیگر برنامهریزی نظامی نیست، بلکه فرآیند هدایت هوشمندانهی منابع به سوی فرصتهای بازار است.
بر اساس دیدگاههای هندرسون (از گروه مشاورهی بوستون)، مککینزی و مارکیدز، او بیان میکند مزیت رقابتی پایدار از شناخت عمیق ساختار صنعت، رفتار رقبا، و جایگاهآفرینی هوشمند سرچشمه میگیرد.
در بخش مرتبط با نظریهی ایرانی، چرنو دیدگاه زندهیاد دکتر وفا غفاریان و دکتر مهدی کیانی را همسو میداند با مفهوم فرصتمحوری در استراتژی و تأکید میکند بدون دستیابی به فرصتهای استراتژیک، منابع استراتژیک نیز شکل نمیگیرند.
۲. بازاریابی بهمثابهی سیستم ارزشآفرینی
در فصل دوم، نویسنده بازاریابی را نظامی جامع و سیستمی معرفی میکند که اجزای آن در همافزایی کامل قرار دارند. او تعریف بازاریابی را فراتر از تبلیغات و فروش دانسته و تأکید دارد بازاریابی، هنر خلق احساس خشنودی مشتری و سودآوری پایدار است.
در این نظام، همهی اجزا در خدمت شناخت و ارتقای ارزش مشتریاند:
- تحقیقات بازاریابی و بخشبندی بازار؛
- تعیین بازار هدف و جایگاهیابی؛
- طراحی محصول و برند؛
- سیاست قیمتگذاری؛
- توزیع و کانالهای عرضه؛
- ارتباطات و ترویج؛
- کنترل و ارزیابی فرآیند بازاریابی.
چرنو تأکید میکند که بازاریابی مؤثر زمانی معنا دارد که تمامی این اجزا در قالب تفکر سیستمی و استراتژیک واحد عمل کنند.
۳. مدل تصمیمگیری استراتژیک چرنو
هستهی اصلی کتاب، مدل پنجمرحلهای تصمیمگیری استراتژیک است که اکنون در بسیاری از دورههای MBA و مدیریت در سراسر جهان تدریس میشود:
- تحلیل موقعیت (Situation Analysis): شناخت عمیق مشتری، رقبا و محیط؛
- طراحی استراتژی ارزشآفرینی (Value Strategy): تعریف مزیت و جایگاه برند؛
- تاکتیکهای اجرایی بازاریابی (Tactics Execution): پیادهسازی ابزارهای ترکیب بازاریابی؛
- ارزیابی عملکرد (Performance Assessment): سنجش نتایج کمی و کیفی؛
- بازخورد و بازنگری (Strategic Adaptation): اصلاح و بازآفرینی راهبرد.
این مدل به سازمانها کمک میکند که بازاریابی را نه فعالیتی مستقل، بلکه بخشی از سیستم تصمیمسازی کل سازمان بدانند.
۴. بازتاب و کاربرد در فضای بازار ایران
گرچه کتاب در فضای بینالمللی نگاشته شده است، مبانی نظری آن بهخوبی با بازار ایران قابل تطبیق است؛ بهویژه در زمینهی رفتار مصرفکننده، فرصتیابی و مزیت محلی رقابتی. ترکیب آموزههای چرنو با دیدگاه بومی استادانی چون دکتر پرویز درگی یا دکتر کیانی، میتواند الگوی بومیشدهی مدیریت استراتژیک بازاریابی در ایران را شکل دهد.
در همین راستا، مباحث نوین همچون بازاریابی حسی، نورومارکتینگ و بازاریابی مسئولانه را میتوان مکمل مدل چرنو دانست؛ چراکه به درک عمیقتر از تجربهی مشتری و تصمیمهای غیرمنطقی خرید منجر میشوند.
دربارهی نویسنده: الکساندر چرنو
الکساندر چرنو (Alexander Chernev) استاد تمام بازاریابی در دانشکدهی مدیریت کلاگ دانشگاه نورثوسترن و یکی از چهرههای مرجع جهانی در نظریهی بازاریابی استراتژیک است.
وی بیش از ۱۵ اثر دانشگاهی در زمینهی رفتار مصرفکننده، تصمیمسازی بازاریابی و راهبرد برند منتشر کرده و مشاور علمی شرکتهای معتبر نظیر Google، Coca‑Cola، Microsoft، Unilever بوده است.
آثار او از جمله «مدیریت استراتژیک بازاریابی» به دلیل وضوح مدل و ساختار کاربردی، در دهها دانشگاه و مؤسسهی مدیریتی جهان بهعنوان منبع اصلی درسی پذیرفته شدهاند.
اگر به دنیای بی نظیر کتاب در حوزه بازاریابی و فروش علاقهمند هستید و یا به دنبال ارتقای مهارتها و کاروکسب خود هستید. پیشنهاد میکنم صفحه اینستاگرام انتشارات بازاریابی را دنبال کنید تا با جدیدترین آثار دنیای مدیریت، بازاریابی، فروش و مذاکره و توسعه فردی آشنا شوید و از تخفیفات روز انتشارات بازاریابی مطلع شوید.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.