دربارهی کتاب «مدیریت پروژههای موفق با PRINCE2»
اثر ابراهیم معدنچیان با عنوان «مدیریت پروژههای موفق با PRINCE2» درواقع بخش تکمیلی نگاه ساختارمند به پروژههاست که اکنون از سطح آموزش استاندارد به مرحلهی کاربرد سازمانی و رفتار مدیریتی پروژهها وارد میشود.
کتاب به پرسش بنیادینی پاسخ میدهد: چگونه میتوان پروژهای را در شرایط پیچیدهی اقتصاد، فناوری و مقررات امروز، نه فقط اجرا، بلکه بهطور قابل اندازهگیری موفق ساخت؟
پاسخ نویسنده، استفاده از مدل PRINCE2 (Projects in Controlled Environments) بهعنوان چارچوب کنترلشده مدیریت lifecycle پروژه است—مدلی که به سازمانها اجازه میدهد در مواجهه با تغییرات سریع، از سردرگمی مدیریتی جلوگیری کنند و تصمیمهای مبتنی بر داده اتخاذ نمایند.
۱. پروژه بهمثابه سازمان موقتی
کتاب با تعریف مفهومی دقیق از پروژه آغاز میشود:
«پروژه یک سازمان موقتی است که برای تحول و تحویل یک یا چند محصول کسبوکاری بر طبق نیاز و خواستهی یک مورد کسبوکار ایجاد میشود.»
این تعریف کلیدی است، زیرا پروژه را از فعالیت اجرایی کوتاهمدت به نهاد تصمیمساز موقت اما ساختاریافته ارتقا میدهد. چنین نگاهی باعث میشود مدیر پروژه نه فقط مجری، بلکه رهبر «سازمان کوچک» خود باشد؛ سازمانی با مأموریت مشخص، ساختار تفویضشده، و منطق اقتصادی مستقل از ساختار جاری شرکت.
۲. ضرورت رویکرد پروژهای در کسبوکار امروز
معدنچیان بر بستر تحولات فناوری، دیجیتالیشدن فرآیندها، و فشارهای رقابتی جهانی، نشان میدهد که چرا پروژهمحور بودن دیگر انتخاب نیست، بلکه تنها راه بقای کسبوکارهای مدرن است.
سازمانها برای پیشگیری از ریسکهای ناشی از «عدم تطبیق با تغییر» باید عملیات خود را در قالب پروژههایی تعریف کنند که قابل کنترل، اندازهگیری، و یادگیری باشند.
در این میان، PRINCE2 نقش «سیستم عصبی تصمیم» سازمان را ایفا میکند — ساختاری که به کمک آن میتوان جریان اطلاعات، چرخهی تصمیم، و گزارشدهی بین اعضای تیم، مشتری، و مدیریت ارشد را استاندارد کرد.
۳. فلسفهی شش متغیر پروژه
هستهی روش معدنچیان مانند کتاب پیشین نیز بر شش متغیر کلیدی پروژه (Six Performance Variables) استوار است:
- زمان (Time) – برنامهریزی، کنترل و بهینهسازی زمانبندی مراحل پروژه؛
- هزینه (Cost) – مدیریت منبع مالی و کنترل انحراف بودجه؛
- کیفیت (Quality) – ارزیابی خروجیها در تطابق با نیاز کسبوکار؛
- محدوده (Scope) – کنترل مرزها و جلوگیری از تغییرات بیقاعده؛
- منافع (Benefits) – سنجش ارزشافزوده واقعی پس از پایان پروژه؛
- ریسک (Risk) – شناسایی، تحلیل و پاسخ پویا به تهدید یا فرصتها.
کتاب شرح میدهد که برنامهریزی و کنترل پروژه بر پایهی این شش متغیر طراحی میشود و موفقیت واقعی نه با تحویل خروجی، بلکه با تحقق همزمان این شش شاخص عملکردی اندازهگیری میگردد.
۴. چرخهی زندگی پروژه در PRINCE2
یکی از ارزشمندترین بخشهای کتاب تشریح Lifecycle پروژه از پیشآغاز تا پسازپایان است.
نویسنده بهصورت مرحلهبهمرحله فرآیند را توضیح میدهد:
- Pre‑Project (پیش از آغاز): چرا این پروژه باید وجود داشته باشد؟ توجیه تجاری اولیه و تحلیل ذینفعان.
- Initiating (آغاز): تشکیل تیم و مستند مدیریت پروژه؛ تدوین Business Case.
- Controlling (کنترل فازها): نظارت سیستماتیک بر زمان، هزینه و کیفیت در هر مرحله.
- Managing Boundaries (مدیریت مرزها): انتقال یادگیری و آمادهسازی برای فاز بعدی.
- Closing (پایان): جمعبندی منافع، تحلیل اثربخشی، و درسآموختههای سازمانی.
بدین ترتیب، پروژه نه یک رویداد، بلکه فرآیند یادگیری سازمانی در زمان محدود است که تجربهی هر فاز، ورودی مرحلهی بعدی محسوب میشود.
۵. کنترل مبتنی بر فرآیند و ساختار مسئولیت
نویسنده تأکید میکند که PRINCE2 با رویکرد «فرآیندمحور نه فردمحور» طراحی شده؛ یعنی کنترل از طریق تعریف نقشها و جریان اطلاعات انجام میشود.
هر نقش (مدیر پروژه، کاربر اصلی، مدیر اجرایی، حامی پروژه) شرح مسئولیت دقیق دارد و حسابدهی (Accountability) شفاف است. نتیجه آن، سازمان موقتیای با رفتار حرفهای قابل ممیزی است؛ موضوعی حیاتی در پروژههای خدمات دولتی یا تأمین مالی بینالمللی.
۶. فلسفهی کنترل و موفقیت
در فصل پایانی، معدنچیان به رابطهی میان کنترل و موفقیت میپردازد. کنترل در PRINCE2 نه بهمعنای سختگیری یا محدودسازی، بلکه تضمین جریان منطقی تصمیمها است. موفقیت پروژه زمانی بهدست میآید که اطلاعات درست بهموقع به تصمیمگیرندگان برسد، ریسکها پیش از وقوع تحلیل شوند، و خروجیها با منافع کسبوکار همراستا باشند.
او نتیجه میگیرد که موفقیت یعنی:
هماهنگی هوشمندانه میان منافع احرازشده، ریسکهای مهارشده، و آموختگی پایدار سازمان از تجربهی پروژه.
دربارهی نویسنده: ابراهیم معدنچیان
مهندس ابراهیم معدنچیان از متخصصان پیشرو در آموزش و بومیسازی استانداردهای جهانی مدیریت پروژه است. او با سابقهی مهندسی و مدیریت اجرایی در پروژههای صنعتی، فناوری اطلاعات و عمرانی، شناختهشدهترین مفسر استاندارد PRINCE2 در ایران محسوب میشود.
نگاه او فراتر از ترجمهی واژههاست؛ وی تلاش میکند «فلسفهی کنترل مبتنی بر فرآیند» را برای محیطهای کاری ایرانی قابل فهم و پیادهسازی کند.
معدنچیان مدیر پروژه را رهبر سازمان موقتی میداند و تأکید دارد که موفقیت پروژه نه فقط در تحویل، بلکه در تحقق منطق اقتصادی و فرهنگی پشت آن است. آثار او، از جمله «راهنمای آموزشی استاندارد PRINCE2» و این کتاب، جزو معدود منابع جامع فارسی در زمینهی استانداردهای بینالمللی پروژه محسوب میشوند که هم تئوری و هم راهکار اجرایی را پوشش میدهند.
اگر به دنیای بی نظیر کتاب علاقهمند هستید و یا به دنبال ارتقای مهارتها و کاروکسب خود هستید. پیشنهاد میکنم صفحه اینستاگرام انتشارات بازاریابی را دنبال کنید تا با جدیدترین آثار دنیای مدیریت، بازاریابی، فروش و مذاکره و توسعه فردی آشنا شوید و از تخفیفات روز انتشارات بازاریابی مطلع شوید.
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.